2019 was een goed jaar voor het tuinproject. De soortendiversiteit in alle families, met uitzondering van dag- en nachtvlinders, is enorm toegenomen tov voorgaande jaren. Ik denk dat dit voornamelijk komt door de ontwikkeling van de tuin afgaand op het groot aantal insecten dat ik nog niet eerder had gezien, in de tuin of überhaupt.

Dit jaar heb ik wel  relatief veel tijd doorgebracht in de tuin wat de kans op het spotten van insecten natuurlijk vergroot. Dus wellicht waren sommige soorten al eens eerder in de tuin aanwezig maar heb ik die gewoon weg gemist. Daarentegen waren er sommige nieuwe gasten dusdanig opvallend en lang aanwezig in de tuin dat die wel toe te schrijven moeten zijn aan de ontwikkeling van de tuin zelf.
De bijenhotels trekken steeds meer andere soorten aan, aangelegde stapelmuurtjes lijken een positief effect te hebben op het aantal loopkevers en sluipwespen en de plant diversiteit, die voor mijn smaak nog steeds veel te monotoon is maar dat terzijde, met vele waard en drachtplanten lokken steeds meer grazers en hun rovers.

Ik zal meer aandacht besteden aan de ontwikkeling van een grotere diversiteit aan bloemen en planten en ga verder met het vormen van een droge tuin die minder afhankelijk is van water om zodoende het aantal slachtoffers te verminderen.

Al met al was het een goed jaar.

 

Hieronder het overzicht van de meest opzienbarende gasten van 2019.

Hymenoptera

Bijen (APIDAE)

Dit jaar waren er veel nieuwe bijensoorten actief, met name bij de Zandbijen (ANDRENIDAE) en Metselbijen (OSMIA).
De fraaiste waarnemingen waren voor mij de Blauwe metselbij (Osmia caerulescens), zowel de man als de vrouw, en een Kegelbij (Coelioxys spec.) en de Wormkruidbij die heeft genesteld in het bijenhotel wat een persoonlijk doel was om voor elkaar te krijgen.
Een eervolle vermelding gaat naar de gehoornde metselbij die dit jaar voor het eerst heeft genesteld in het bijenhotel.

Nieuwe tuinsoorten	11
Zeldzame soorten	1

Wespen (ACULEATA)

Er was een groot aantal wespen actief waarvan het merendeel uit de familie graafwespen. Vooral op het bijenhotel kwamen een aantal leuke soorten af, maar ook foeragerend in de tuin zijn een paar mooie soorten waargenomen.

Meest bijzonder waren:

• Symmorphus crassicornis, een zeldzame en zeer fraai getekende deukmetselwesp
• Nitela borealis, een zeldzame graafwesp die het bijenhotel heeft bezocht
• Bijenwolf (Philanthus triangulum), een algemene maar indrukwekkende wesp die op de grote aantallen honingbijen afkwam
  

Eervolle vermelding gaat naar de Franse veldwesp, een zeer mooie plooivleugelwesp die de tuin bezocht voor een tankbeurt.

Nieuwe tuinsoorten	7
Zeldzame soorten	2

Wespen (PARASITICA)

Er waren veel meer sluipwespen aktief dit jaar waarbij een aantal opvallende grote soorten en veel middel tot kleine soorten. Vooral het groot aantal spinnendoders was opmerkelijk.

De bijzonderste waarnemingen waren:

• de muurspinnendoder Agenioideus sericeus, een zeer zeldzame soort die bezig lijkt met een opmars naar het noorden
• Baranisobas ridibundus, van deze zeldzame soort vond ik een paartje. Mogelijk is dit de eerste keer dat mannetje in de lage landen op de foto is gezet!

Nieuwe tuinsoorten	7
Waargenomen parasitaire relaties	4
Zeldzame soorten	1
Zeer zeldzame soorten	1

Vlinders en Nachtvlinders (LEPIDOPTERA)

De dagvlinders waren dit jaar zwak vertegenwoordigd, er vooral witjes en tov voorgaande jaren relatief veel dagpauwogen. De distelvlinder was dit jaar in zeer grote aantallen naar Nederland gekomen en ook in de tuin waren een relatief groot aantal exemplaren continue aanwezig en heeft de soort hier ook eitjes gelegd die tot een nieuwe generatie hebben geleid. Van andere soorten, zelfs niet van witjes, heb ik geen rupsen aangetroffen.

Samen met de Kleine vos, een algemene dagvlinder die dit jaar veel minder werd gezien in Nederland en die in de tuin niet zo vaak te zien is, en de altijd mooie Kleine vuurvlinder waren dit de “bijzonderste” waarnemingen.

Echt opmerkelijk was een Boomblauwtje dat eitjes heeft gelegd op Grote pimpernel. De relatie met deze plant is niet bekend en op Waarneming.nl is deze vooralsnog helaas nog niet goedgekeurd. Dit jaar ga ik de plant goed in de gaten houden voor een herkansing.

Bij de nachtvlinders waren diverse kleine algemene motjes aanwezig maar de grotere soorten als de Gamma uil waren opvallend schaars tov voorgaande jaren.
De mooiste nieuwe gast was de Pinksterbloemlangsprietmot
(Cauchas rufimitrella).

Nieuwe tuinsoorten	1
Broedsoorten	2

Libellen en Waterjuffers (ORDONATA)

Deze groep was goed vertegenwoordigd dit jaar.

Vooral de Gewone oeverlibel, zowel mannetjes als vrouwtjes, vertoefde het hele seizoen in grotere aantallen rond de vijver. De bijzonderste soort was de Vroege glazenmaker, een soort die ik niet eerder had gezien.

Bij de waterjuffers waren de algemene Variabele waterjuffer en de Bruine winterjuffer de bijzonderste soorten voor mij.
De Vuurjuffer helaas niet meer teruggekomen, een soort die zich elk jaar voortplantte in de vijver.

Nieuwe tuinsoorten

3

Wantsen (HETEROPTERA)

De wantsen deden het erg goed dit jaar maar een enorme toename aan soorten. Het is niet mijn primaire doelgroep waardoor sommige soorten nog niet zijn vastgelegd. Mijn focus gaat uit naar schildwantsen.

De schildwantsen kenden een rijke aanwezigheid van weliswaar algemene soorten maar desalniettemin allemaal soorten die ik nog niet eerde in de tuin had mogen aantreffen, waaronder:

• Pyjamaschildwants (Graphosoma lineatum), een algemene soort maar nieuw in de tuin en een altijd leuke verschijning
  
• Zandschildwants (Sciocoris cursitans), een kleine onopvallende wat minder algemene wants met een mooie vorm
  

Daarnaast trof ik de zeer zeldzame Mediterrane prachtblindwants (Closterotomus trivialis) aan.

Nieuwe tuinsoorten	4
Zeer zeldzame soorten	1

Sprinkhanen (ORTHOPTERA)

De sprinkhanen waren dit jaar sterk ondervertegenwoordigd. Zelfs de algemene Zuidelijke boomsprinkhaan, die normaal met grote aantallen in de tuin te vinden is, was mondjesmaat aanwezig.

Deze orde is sowieso minder aanwezig in de tuin en de meeste exemplaren zijn sabelsprinkhanen.

Kevers (COLEOPTERA)

Opmerkelijk is de toename van loopkevers op de grond.

Van de kevers ben ik er niet meer aan toegekomen om de foto backlog door te werken.

---

Literatuur

¹ Nederlands Soortenregister