Lestiphorus bicinctus♀︎

Laatst bijgewerkt: 15 oktober 2023


Vrij zeldzaam

LOCATIE: Krimpen aan den IJssel, tuin

WAARNEMING:
2016-VIII-06


Ik vond deze wesp worstelend in een verlaten oud restant van een spinnenweb waar het in verstrengeld was geraakt. Zonder spin zou dit een zinloze dood worden en besloot ik het diertje te bevrijden. Echter had het er waarschijnlijk al een tijdje gehangen want na bevrijding zat er niet veel leven meer in. Daarop heb ik besloten om het te verzamelen voor de tuincollectie.

Het is een vrouwtje Knoop cicadedoder (Lestiphorus), Lestiphorus bicinctus [1, 2]. Er zijn van deze familie maar twee leden in Nederland waargenomen, waarvan deze en een verdwenen soort.

Lestiphorus bicinctus ♀︎

Zoals de familie naam al impliceert jagen deze insecten op Cicaden en deze soort vooral op Spuugbeestjes (Cercopidae) [1].

De soort is algemeen voorkomend in het Zuid-Limburg en in het oostelijk rivieren gebied en is daarbuiten recentelijk (na 1980) vaker waargenomen [1]. Dus een wat bijzonderder bezoeker van de tuin.

Lestiphorus bicinctus ♀︎

Het identificeren van dit exemplaar was een hele toer met foute afslagen in de wespentabel [1] , omdat de fotoserie van het worstelend diertje niet voldoende duidelijke informatie bevatten. Gelukkig herinnerde ik me dat ik het destijds had verzameld en besloot het eerst te prepareren, zie gerelateerde artikelen. Met alle details in “levende lijve” aanwezig was het nog even puzzelen maar uiteindelijk lukte het dus.

Het betreft een vrouwtje wat te zien is aan de 12 antenne segmenten en de zes segmenten van het achterlijf.

De belangrijkste kenmerken voor Lestiphorus, voor zowel mannetje als vrouwtje [1, 2] zijn:

  • de gele pronotum lob,
  • de aanhechting van het eerste tergiet aan het tweede die duidelijk gescheiden zijn,
  • de brede gele band op het tweede abdomen tergiet
  • de vlek op de voorvleugel
  • en het gegroefde propodeum.
  • plaats van de antennes op onderhelft gezicht en ruimer verwijderd tov oogrand
Lestiphorus bicinctus ♀︎, gele pronotum lob is een kenmerk voor zowel de soort als naar de familie
Lestiphorus bicinctus ♀︎, vlek op voorvleugel
Lestiphorus bicinctus ♀︎, aanhechting 1e en 2e achterlijf segment duidelijk gescheiden. 2e abdomen segment met brede gele band.
Lestiphorus bicinctus ♀︎, uitvergroting gegroefde propodeum (onder)
Lestiphorus bicinctus ♀︎, lage antenne inplanting op ruime afstand van de oogrand

De sterk vergrootte en zeer opmerkelijk gevormde eerste tars van de voorpoot is tot mijn verbazing geen determinatie kenmerk.

Lestiphorus bicinctus ♀︎, uitvergroting opmerkelijk gevormde voortars
Lestiphorus bicinctus ♀︎, uitvergroting opmerkelijk gevormde voortars

Referenties

1 Peeters, T.M.J., C. van Achterberg, W.R.B. Heitmans, W.F. Klein, V. Lefeber, A.J. van Loon, A.A. Mabelis, H. Nieuwen-huijsen, M. Reemer, J. de Rond, J. Smit, H.H.W. Velthuis, 2004. De wespen en mieren van Nederland (Hymenoptera: Aculeata). – Nederlandse Fauna 6. Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, Leiden, knnv Uitgeverij, Utrecht & European Invertebrate Survey – Nederland, Leiden.

2 Hermann Dollfuss, "Bestimmungsschlüssel der Grabwespen Nord- und Zentraleuropas (Hymenoptera, Sphecidae) mit speziellen Angaben zur Grabwespenfauna Österreichs", Publikation der Botanischen Arbeitsgemeinschaft am O.Ö.Landesmuseum Linz, LINZ, 20. Dezember 1991

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *