Crabro peltarius (Kleine zeefwesp)♂︎

Laatst bijgewerkt: 6 december 2024


Algemeen

Soort Kleine zeefwesp (Crabro peltarius)
Genus CRABRO (Zeefwespen)
Familie CRABRONIDAE



Ecologische rol Roofdier + bestuiver

Voltinisme Univoltien
Activiteit
janfebmaaaprmeijunjulaugsepoktnovdec

Waarnemingen
2024-VII-042021-VI-062020-VI-022020-V-312020-V-302020-V-272020-V-202019-V-242016-V-28
Maanden
janfebmaaaprmeijunjulaugsepoktnovdec
Jaren
20162019202020212024

Neststrategie Endogeïsch
Nestarchitectuur Broedcellen



Officiële naam:

Synoniemen:

Crabro peltarius [Soortenregister]

Sphex peltarius (Schreber 1784)


zie meer op: www.gbif.org

Etymologie:

peltarius

Kleine zeefwesp ♂︎ (Crabro peltarius)

1. VERSPREIDING

Het is een algemeen voorkomende soort in heel Nederland [Peeters et al. 2004].

2. GEDRAG

2.1. ACTIVITEIT

De soort is actief van mei tot oktober [Peeters et al. 2004].

2.2. ONTWIKKELING

De naam van de familie is afgeleid van de verdikte voorpoten van de mannetjes. Hierin zitten transparante groeven die licht doorlaten wat mogelijk een rol speelt bij de paring. Het mannetje houdt dan de zeefjes over de ogen van het vrouwtje [Peeters et al. 2004],4].

De mannetjes willen nog wel eens slapen in een bijenhotel, de vrouwtjes komen niet naar bijenhotels en nestelen in de grond [Breugel 2014]. bij voorkeur in zandbodem [Peeters et al. 2004].

Kleine zeefwesp ♂︎ (Crabro peltarius)

3. PROOI RELATIES

C. peltarius vangt vliegen uit de volgende families [Peeters et al. 2004] :

Vliegen
(DIPTERA)
– Calliphoridae
– Dolichopodidae
– Muscidae
– Stratiomyidae
– Therevidae

4. HERKENNING

Er komen in Nederland drie soorten Zeefwespen voor. De mannetjes zijn direct herkenbaar aan de schildvormige uitgroeisels op de voorpoten.

De mannetjes zijn 9 – 13mm en de vrouwtjes 10 – 13 mm groot.

Genus

1. Voorvleugel met één submarginaal cel [Dollfuss 1991],[Klein 1999]

Kleine zeefwesp ♂︎ (Crabro peltarius), voorvleugel met één cubitaal (submarginaal) cel

2. Binnenrand ogen naar onderen convergerend [Dollfuss 1991]

Kleine zeefwesp ♂︎ (Crabro peltarius), binnenrand ogen naar beneden convergerend

3. Ocellen vormen stompe driehoek [Dollfuss 1991]

Kleine zeefwesp ♂︎ (Crabro peltarius), ocelli vormen stompe driehoek

4. Achterlijf bij de meeste soorten met geel [Dollfuss 1991],[Klein 1999]

Kleine zeefwesp ♂︎ (Crabro peltarius), achterlijf met gele banden


  1. Afstand tussen achter ocellen bijna gelijk aan afstand tot ogen
  2. Mesonotum (bovenkant thorax) min of meer glanzend tussen punctering
  3. Schenen geel met donker vlekken
  4. Afstaande haren achter ocellen niet langer dan doorsnede achtersste ocellen
  5. Clypeus zonder recht en zonder tanden
  6. Tergiet V bijna altijd met gele tekening
  7. Vertex (bovenkand kop) dicht gepuncteerd
  8. Antenne segment III duidelijk langer dan segment IV
  9. Tergiet I met gele vlekken


Kleine zeefwesp ♂︎ (Crabro peltarius)
Kleine zeefwesp ♂︎ (Crabro peltarius)
Kleine zeefwesp ♂︎ (Crabro peltarius)


1. Mesonotum gepuncteerd, zonder lengte groeven [Dollfuss 1991]

Kleine zeefwesp ♂︎ (Crabro peltarius), mesonotum gepuncteerd

2. Antenne segmenten plat [Dollfuss 1991] en sterk verbreed, middelste segmenten bijna 2x breed als lang [Dollfuss 1991],[Klein 1999]

Kleine zeefwesp ♂︎ (Crabro peltarius), antenne segmenten verbreed, middelste segmenten 2x breder dan lang
Kleine zeefwesp ♂︎ (Crabro peltarius), antenne segmenten verbreed, middelste segmenten 2x breder dan lang

3. Onderzijde antenne segmenten met lange beharing [Dollfuss 1991]

Kleine zeefwesp ♂︎ (Crabro peltarius), onderzijde antenne segmenten III – VI met lange beharing

3. Schild voorpoot, de “zeef”, herkenbaar aan de streepjes (bovenhelft) en stippen (onder helft) [Dollfuss 1991,[Klein 1999] en is asymmetrisch van vorm [Dollfuss 1991].

Kleine zeefwesp ♂︎ (Crabro peltarius), schildje scheen (tibia) voorpoot

4. Tars segmenten voorpoot sterk vergroot [Dollfuss 1991]

Kleine zeefwesp ♂︎ (Crabro peltarius), sterk vervormde voorpoot tars

5. Eerste achterlijf tergiet en antenneschacht meestal met geel [Klein 1999]

Kleine zeefwesp ♂︎ (Crabro peltarius), antenneschachten meestal met geel
Kleine zeefwesp ♂︎ (Crabro peltarius), eerste achterlijf tergiet meestal met geel

6. Frons sterk gepuncteerd met onduidelijke lengte groefjes [Dollfuss 1991]

Kleine zeefwesp ♂︎ (Crabro peltarius), frons sterk gepuncteerd met onduidelijke lengte groefjes
Kleine zeefwesp ♂︎ (Crabro peltarius), frons sterk gepuncteerd met onduidelijke lengte groefjes

7. Mesopleuron (zijkant thorax) verspreid gepuncteerd [Dollfuss 1991]

Kleine zeefwesp ♂︎ (Crabro peltarius), mesopleuron verspreid gepuncteerd
Kleine zeefwesp ♂︎ (Crabro peltarius), mesopleuron verspreid gepuncteerd

8. Voorscheen met lange doorn [Dollfuss 1991]
9. Haren op eerste antenne segment niet langer dan doorsnede ocelli [Dollfuss 1991]
10. Voorcoxae met doorn [Dollfuss 1991]


Literatuur

Breugel 2014 Breugel, P. van., 2014. Gasten van bijenhotels. – EIS Kenniscentrum Insecten en andere ongewervelden & Naturalis Biodiversity Center, Leiden.

Dollfuss 1991 Dollfuss, H., 1991. Bestimmungsschlüssel der Grabwespen Nord-und Zentraleuropas. Stapfia, 24, 1-247.

Klein 1999 Klein, W., 1999 De graafwespen van de Benelux: supplement. Jeugdbondsuitgeverij, 1-37. + Klein, W., 1996. De graafwespen van de Benelux. Jeugdbondsuitgeverij, 1-130.

Peeters et al. 2004 Peeters, T.M.J., C. van Achterberg, W.R.B. Heitmans, W.F. Klein, V. Lefeber, A.J. van Loon, A.A. Mabelis, H. Nieuwen-huijsen, M. Reemer, J. de Rond, J. Smit, H.H.W. Velthuis, 2004. De wespen en mieren van Nederland (Hymenoptera: Aculeata). – Nederlandse Fauna 6. Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, Leiden, knnv Uitgeverij, Utrecht & European Invertebrate Survey – Nederland, Leiden.

Citatie

Krischan, O.R., 2025. Crabro peltarius. Kerfdier, www.kerfdier.nl. Geraadpleegd op 17 mei 2025.

Foto's kenmerken mannetje toegevoegd

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *