Bijenhotel

Bijenhotels in de tuin


In 2016 heb ik een aantal bijenhotels in de tuin geïnstalleerd waarvan een aantal zelfgemaakte en één gekochte (gekregen).

Kies de orde op het submenu Bijenhotel om de verschillende bezoekers te bekijken

De hoofdsectie bestaat uit een zonnig muur op het zuiden. De opzet is verdeeld over drie secties die verschillende hoogtes bedekken.

Alle bijenhotels in secties I – III liggen met de nestingang op het zuiden.

Bijenhotels in de tuin onderverdeeld in secties I – III

 

SECTIE I

Bijenhotel Sectie I, blok 1
Blok 1
Hoogte33-80 cm
MateriaalStam, houtsoort onbekend
Boorgatenmix, 3 – 8 mm

Blok 1 is een stam die rechtop van af de grond tegen de muur is gemonteerd. Het is geplaatst in 2015 en is daarmee het oudste onderdeel van alle bijenhotels. Er wordt nog steeds gebruik van gemaakt door:

Bijen (Apoidae)

MegachillidaeHeriades– Tronkenbij (Heriades troncorum)
Megachile– Rosse metselbij (Osmia bicornis)
Bijenhotel Sectie I, blok 2
Blok 2
Hoogte±40cm
MateriaalKlei
Boorgaten

Blok 2 is een houten frame gevuld met uitgeharde klei. Er wordt gebruik van gemaakt door:

Wespen (Hymenoptera)

PomilidaeAuplopus Auplopus carbonarius, gebruikt de klei als nest materiaal

 

SECTIE II

Blok 2
Hoogte110 – 185 cm
Materiaal– grote en kleine stammen berkenhout
– bamboestaafjes
– bakstenen
– stengels Koninginnekruid (Eupatorium cannabinum)
Boorgatenmix, 2,5mm – 10 mm
Bouwjaar2014, hout vervangen in 2016

Dit blok is samen met blok 6 het meest populair en zit barstensvol met in ieder geval Tronkenbijen (Heriades truncorum) en Rosse metselbijen (Osmia bicornis).
De bakstenen zijn niet erg populair en er zijn tot op heden slechts een paar gaten gebruikt.
De stammen worden elk jaar opnieuw gebruikt.

Gebruikers van dit blok zijn:

Bijen (Apoidae)

Colletidae Colletes– Wormkruidbij (Colletes davisanus)
Hylaeus– Gewone maskerbij (Hylaeus communis)
MegachillidaeChelostoma– Grote klokjesbij (Chelostoma rapunculi)
Heriades– Tronkenbij (Heriades troncorum)
Megachile1. Rosse metselbij (Osmia bicornis)
2. Gehoornde metselbij (Osmia cornuta)

Wespen (Hymenoptera)

CrabronidaeTrypoxylon – Trypoxylon figulus

Blok 4
Hoogte (midden)170 cm
MateriaalBoomschijf Iep
Boorgatenmix, 2,5 – 8 mm
Bouwjaar2015

Dit blok is een wat ouder blok. Het wordt goed gebruikt door:

Bijen (Apoidae)

MegachillidaeHeriades– Tronkenbij (Heriades troncorum)
Megachile1. Tuinbladsnijder (Megachile centuncularis)
2. Grote bladsnijder (Megachile willughbiella)
3. Rosse metselbij (Osmia bicornis)
4. Gehoornde metselbij (Osmia cornuta)

Wespen (Hymenoptera)

CrabronidaeCrossocerusCrossocerus vagabundus
Trypoxylon – Trypoxylon figulus
Vespidae AncistrocerusAncistrocerus sp.

Blok 5
Hoogte (midden)170 cm
MateriaalBoomschijf Iep
Boorgatenmix, 2,5 – 8 mm
Bouwjaar2019

Dit blok wordt goed gebruikt door:

Bijen (Apoidae)

ColletidaeHylaeus– Gewone maskerbij (Hylaeus communis)
MegachillidaeHeriades– Tronkenbij (Heriades troncorum)
Megachile1. Tuinbladsnijder (Megachile centuncularis)
2. Gewone behangersbij (Megachile versicolor)
3. Grote bladsnijder (Megachile willughbiella)
4. Rosse metselbij (Osmia bicornis)
5. Gehoornde metselbij (Osmia cornuta)

Wespen (Hymenoptera)

CrabronidaePassaloecusPassaloecus insignis
Trypoxylon – Trypoxylon figulus

Blok 6
Hoogte80 – 170 cm
Materiaal– stronkjes Plataan, Berk
– bamboe staafjes (mix diameters)
Boorgaten2,5 – 6, paar gaten van 8 mm
Bouwjaar2018

Dit blok is in 2018 toegevoegd en wordt zeer goed gebruikt door:

Bijen (Apoidae)

MegachillidaeChelostoma– Grote klokjesbij (Chelostoma rapunculi)
Heriades– Tronkenbij (Heriades troncorum)
Megachile– Rosse metselbij (Osmia bicornis)

Wespen (Hymenoptera)

CrabronidaeNitelaNitela borealis
Trypoxylon Trypoxylon figulus

Blok 8
Hoogte (midden)130 cm
Materiaalboomschijf, onbekend houtsoort
Boorgaten2,5 – 8 mm
Bouwjaar2020

Dit blok is begin 2020 toegevoegd en langzaamaan in gebruik genomen:

Bijen (Apoidae)

MegachillidaeHeriades– Tronkenbij (Heriades troncorum)
Megachile– Grote bladsnijder (Megachile willughbiella)

Wespen (Hymenoptera)

CrabronidaeCrossocerusCrossocerus vagabundus
Trypoxylon – Trypoxylon figulus
Vespidae Ancistrocerus1. Ancistrocerus sp.
2. Ancistrocerus nigricornis

Blok 9
Hoogte120 – 150 cm
Materiaalboomschijf, onbekend houtsoort
Boorgaten2,5 – 8 mm
Bouwjaar2020

Blok 10
Hoogte70 – 150 cm
Materiaal– bamboe staafjes
– stronkjes onbekend hout (onder constructie)
Boorgatenmix, 2,5 – 8 mm
Bouwjaar2020

Dit blok is begin van het jaar gemaakt en wordt nog niet uitbundig gebruikt:

Bijen (Apoidae)

MegachillidaeChelostoma– Grote klokjesbij (Chelostoma rapunculi)

Wespen (Hymenoptera)

CrabronidaeTrypoxylon – Trypoxylon figulus

SECTIE III

Blok 3
Hoogte (midden)200 cm
Materiaalboomschijf, Iep
Boorgaten2,5 – 8 mm
Bouwjaar2015

Een oud blok dat nog steeds gebruikt wordt door:

Bijen (Apoidae)

ColletidaeHylaeus– Gewone maskerbij (Hylaeus communis)
MegachillidaeHeriades– Tronkenbij (Heriades troncorum)
Megachile1. Tuinbladsnijder (Megachile centuncularis)
2. Grote bladsnijder (Megachile willughbiella)

Wespen (Hymenoptera)

CrabronidaeCrossocerusCrossocerus annulipes (op linker zijkant blok in scheur, 3 nesten)
EctemniusEctemnius cavifrons (2 nesten, uitgeknaagd in voorgeboord nestgat)

Blok 7
Hoogte (midden)200 cm
Materiaalboomschijf, Linde
Boorgaten8 – 10 mm, met kleinere gaten
Bouwjaar2019

Dit blok wordt nog niet gebruikt. Het hout was niet fijn te boren waardoor de wanden ‘harig’ werden. Dit heb ik getracht te ondervangen door grote gaten te maken en het blok hoog te hangen zodat Megachile er mogelijk gebruik van gaan maken, die hoogten lijken te prefereren.

Bijen (Apoidae)

Wespen (Hymenoptera)


Bijenhotel sectie III, blok 14
Blok 14
Hoogte (midden)200 cm
Materiaalboomschijf, linde
Boorgaten3 – 6 mm
Bouwjaar2021

Dit blok is gemaakt als experiment om te testen of overdekte gaten interessant zijn voor Symmorphus en Ancistrocerus wespen, zie ook hier.

Bijen (Apoidae)

Wespen (Hymenoptera)

CrabronidaePassaloecusPassaloecus sp.
VespidaeSymmorphusSymmorphus crassicornis


SECTIE IV

Commercieel insectenhotel
Blok 13
Oriëntatieoosten
Hoogte (midden)140 cm
Materiaalboomschijf, Linde
Boorgaten3, 4, 5, 6 mm
Bouwjaar2015

Het bijenhotel uit de commercie is blijkbaar niet interessant voor insecten want het wordt niet echt bezocht. Het heeft verschillende secties voor vlinders, bijen, kevers en nog veel meer maar wordt alleen bevolkt door wat spinnen.
De bamboestengels die erin zitten zijn open aan beide kanten wat ongewenst is, hoewel tot mijn verbazing hier een aantal van zijn gevuld. Waarschijnlijk Rosse metselbijen want dat zijn de enige grote bijen die het hotel wel willen inspecteren.
In 2020 wordt de tuin door zeer veel Chelostoma rapunculi bijen bezocht en die hebben een specifiek compartiment in dit blok, dat gevuld is met horizontale riet stukjes, in gebruik genomen.

Bijen (Apoidae)

MegachillidaeChelostoma– Grote klokjesbij (Chelostoma rapunculi)
Megachile– Rosse metselbij (Osmia bicornis)

Wespen (Hymenoptera)



SECTIE V

Bijenhotel sectie IV, blok 11
Blok 11
Oriëntatienoorden
Hoogte (midden)140 cm
Materiaalboomschijf, Linde
Boorgaten3, 4, 5, 6 mm
Bouwjaar2020

Dit blok bestaat uit een kleiner stammetje en is een experiment. Onlangs had ik gelezen [1] dat bepaalde wespen uit de families Symmorphus en Ancistrocerus mogelijk een ingang op het noorden of westen prefereren. Daarnaast prefereren ze, afhankelijk van de soort, een nestdiameter van 3, 4, 5 of 6 mm, en het nest op een hoogte tussen de 1 en 2 meter.

Dit blok is specifiek op die groepen gemaakt.


SECTIE VI

Nieuwe bijenhotel sectie 6
Blok 12
Oriëntatiewesten
Hoogte (midden)150 cm
Materiaalboomschijf, Linde
Boorgaten3, 4, 5, 6 mm
Bouwjaar2020

Dit blok is ook gemaakt specifiek voor Symmorphus en Ancistrocerus, zie sectie V wat dit betekent.

ONDERHOUD

Het is goed om een bijenhotel in compartimenten op te bouwen die makkelijk vervangen kunnen worden. Compartiment 2 in de foto is wat dat betreft niet handig gekozen want door de de breedte en hoogte moet alles eruit als. Ik maak nu meer smalle houders die opgevuld kunnen worden met stronkjes, bamboe e.d., zoals compartiment 6 en 10. In 10 heb ik ook tussenschotten gebruikt wat het nog makkelijker maakt om delen te vervangen.
Het werken met hele boomschijven is ook erg handig vanuit dat opzicht maar ze barsten wel in de zon.
Verwering is eigenlijk de enige reden om delen te vervangen, de nestgangen hoeven niet schoongemaakt te worden, dat doen de insecten zelf.

BOUWMATERIAAL

Het hout dat gebruikt wordt dient schone boorgaten te hebben, wat wil zeggen dat de wanden glad zijn. het gebruiken van scherpe boren helpt daarvoor, maar ook het houttype is van belang.
Ik kan hout niet zo herkennen dus ik probeer eerst een aantal proefboringen te doen om te zien hoe het hout reageert. Als het zaagsel wollig of vezelachtig is dan is dit een teken dat het hout niet goed is. Ik weet niet of het door de houtstructuur komt of doordat het hout al enigszins vergaan is ondanks dat de stam er goed uitziet.

Ik heb in blok 2 stenen gebruikt, maar die zijn niet populair en worden vrijwel niet gebruikt door de bijen en wespen.


Referenties

1 BUDRIENE, Anna. Reproductive ecology and behaviour of predatory wasps (Hymenoptera: Eumeninae). Doctor al thesis. Vilnius, 2004.

2 gedachten over “Bijenhotels in de tuin

  1. Hartelijk dank voor deze voortreffelijke site.
    Ik ga onmiddellijk aan de slag om mijn betrekkelijk willekeurig opgehangen beuken schijven in hoogte te zoneren en een paar nieuwe hotels te maken van berkschijven. Ik kreeg de indruk dat berk het meest gewilde hout was in jouw aanbod. De expositie van mijn hotel(s) is zuidwest en daardoor mogelijk erg warm.Ik ga nu experimenteren met NO

    • Dank je wel voor de leuke reaktie!
      Warm is goed, de meeste van mijn hotels staan op zuid en die doen het goed bij bijen en wespen. De experimenten op Noord en Oost zijn specifiek voor bepaalde wespen en hebben dit seizoen nog niets opgeleverd, mogelijk volgend seizoen Ben benieuwd hoe jouw experimenten verlopen.

      Olger

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *