Trypoxylon attenuatum♀︎♂︎

Laatst bijgewerkt: 24 november 2024


Vrij zeldzaam

Soort Trypoxylon attenuatum
Genus TRYPOXYLON (Pottenbakkerswespen)
Familie CRABRONIDAE



Ecologische rol Roofdier + bestuiver

Voltinisme Univoltien
Activiteit
janfebmaaaprmeijunjulaugsepoktnovdec

Waarnemingen
2024-VI-022023-VI-232021-VII-08
Maanden
janfebmaaaprmeijunjulaugsepoktnovdec
Jaren
202120232024

Neststrategie Hypergeïsch
Nestarchitectuur Broedcellen
Nestdiameters (mm)
122.53456789101112131415




Laatste wijzigingen:
2024/11/24: beeldmateriaal identificatie man toegevoegd


Officiële naam:

Synoniemen:

Trypoxylon attenuatum [Soortenregister]


zie meer op: www.gbif.org

Etymologie:

attenuatum

Trypoxylon attenuatum ♀︎, imago
Trypoxylon attenuatum ♂︎

INHOUD

1. Verspreiding
2. Gedrag
3. Plant relaties
4. Prooi relaties
5. Parasitaire relaties
6. Herkenning

1. VERSPREIDING

Trypoxylon attenuatum is een vrij algemene wesp [Waarneming.nl] die verspreid door heel Nederland voorkomt met een piek in Zuid-Limburg [Peeters et al. 2004].

2. GEDRAG

2.1. ACTIVITEIT

De soort is actief van begin april mei tot half oktober [Peeters et al. 2004].

Twee generaties per jaar zijn mogelijk [Blösch 2000],[Abraham 1982],[Danks 1971].

De dagelijkse activiteiten van de soort beginnen vanaf 9 uur ’s ochtends [Abraham 1982] met de piek activiteit in de namiddag [Abraham 1982]. De laagste temperatuur waarbij de soort actief is is +20° [Abraham 1982].

2.2. ONTWIKKELING

Nest

De vrouwtjes van deze hypergeïsche soort knagen hun nestgangen in het merg van natuurlijke buisvormen zoals plantenstengels en rieten daken en Lipara (DIPTERA) gallen in riet [Blösch 2000].

De nesten bestaan gangen van 6 tot 12 cm lengte [Peeters et al. 2004] waarin sequentiële rij van drie [Woydak 1996] tot zeven broedcellen [Peeters et al. 2004],[Blösch 2000]. De broedcellen voor mannetjes zijn met ±7,2mm kleiner in lengte en diameter dan die voor de vrouwtjes met 8,5mm [Blösch 2000],[Danks 1971]. De diameter van de nestgang varieert tussen 2-5 mm [Woydak 1996],[Tormos et al. 2005].

Cellen worden gevuld met 6-31 prooidieren [Peeters et al. 2004],[Asís et al. 1994],[Woydak 1996] het maximum ligt rond 30 [Peeters et al. 2004],[Asís et al. 1994].

Tussen de broedcellen wordt met modder een dunne scheidingswand gemaakt van 0,2mm [Danks 1971] waarbij de wanden richting de ingang van het nest dikker worden [Danks 1971].

In een nest is vaak een vestibulaire cel aanwezig [Breugel 2014],[Danks 1971],[Asís et al. 2007], al dan niet met enkele prooidieren [Danks 1971], welke kort kan zijn [Breugel 2014],[Asís et al. 2007] maar ook kan ontbreken [Breugel 2014],[Danks 1971],[Asís et al. 2007]. Tussen cellen en dubbele nest pluggen zijn zelden aanwezig [Asís et al. 1994].

Ei

Trypoxylon eieren zijn worstvormig [Danks 1971]. Het ei wordt op één van de laatst toegevoegde spinnen gelegd [Danks 1971].

Larve

De geelachtige larve spint een lichtbruine cocon die aan draden dicht achter de voorste afsluitingswand, in het midden of onderaan de cel wordt opgehangen [Blösch 2000],[Danks 1971]. Een gedetailleerde beschrijving van de larve wordt gegeven in Asís [Asís et al. 1994].

Afhankelijk van de omgevingstemperatuur zal de volwassen wesp na ongeveer een ruime week uitsluipen [Danks 1971]. Bij de soort is sprake van proterandrie en er sluipen vaak iets meer mannetjes dan vrouwtjes uit [Blösch 2000],[Abraham 1982].

2.3. BIJENHOTEL

De soort kan gebruik maken van bijenhotels en kunstmatige nestgelegenheid [Breugel 2014],[Blösch 2000],[Danks 1971].

Ze nestelen in boorgangen van 2,5 – 4 mm [Blösch 2000],[Danks 1971].

3. PLANT RELATIES

3.1. HOUTSOORTEN

In de literatuur worden de volgende houtsoorten genoemd als medium waarin de wesp haar nest maakt:

Adoxaceae
(Muskuskruidfamilie)

Sambucus (Vlier) [Peeters et al. 2004],[Blösch 2000]
Asteraceae
(Composietenfamilie)

Cirsium (Vederdistel) [Danks 1971]
Onagraceae
(Teunisbloemfamilie)

Chamaenerion [Danks 1971]
Poaceae
(Grassenfamilie)

Phragmites [Woydak 1996]
Phragmites australis (Riet) [Peeters et al. 2004],[Blösch 2000],[Asís et al. 1994],[Asís et al. 2007],[Tormos et al. 2005]
Rosaceae
(Rozenfamilie)

Rosa (Roos) [Peeters et al. 2004]

Rubus (Braam) [Peeters et al. 2004],[Blösch 2000],[Asís et al. 1994],[Woydak 1996],[Danks 1971]
Scrophulariaceae
(Helmkruidfamilie)

Toorts (Verbascum) [Peeters et al. 2004]

Simaroubaceae
(Hemelboomfamilie)

Ailanthus
Ailanthus altissima (Hemelboom) [Asis et al. 1994],[Tormos et al. 2005]
Tabel 3.1-1: houtsoorten gebruikt als nest substraat

3.2. VOEDSELPLANTEN

In de literatuur worden de volgende planten soorten en groepen genoemd:

Apiaceae
(Schermbloemenfamilie)

Aegopodium [Blösch 2000],[Woydak 1996]

Angelica (Engelwortel) [Blösch 2000],[Woydak 1996]

Heracleum (Bereklauw) [Woydak 1996]

Pastinaca
Pastinaca sativa (Pastinaak) [Blösch 2000]
Tabel 3.2-1: Voedselplanten in Nederland

Naast nectar likken de wespen ook honingdauw [Blösch 2000].

4. PROOI RELATIES

De soort gebruikt volwassen [Asís et al. 1994],[Danks 1971] en onvolwassen [Asís et al. 1994],[Danks 1971] spinnen (Araneae) [Peeters et al. 2004],[Blösch 2000] voor haar broed, waarbij het prooispectrum vooral uit web bouwende spinnen bestaat [Danks 1971].


In de literatuur worden de volgende in Nederland [Soortenregister] voorkomende soorten genoemd:


Araneidae
(Kruisspinachtigen)
voorkeurgroep [Asís et al. 1994]

Araneus
Araneus sturmi (Witruitwielwebspin) [Asis et al. 1994]

Araniella
Araniella cucurbitina (Gewone komkommerspin) [Asís et al. 1994 (onvolwassen)]

Cercidia
Cercidia prominens (Stekelrugje) [Danks 1971]

Hypsosinga
Hypsosinga albovittata (Witvlekpyjamaspin) [Danks 1971 (als Singa albovittata)]
Hypsosinga pygmaea (Graspyjamaspin) [Danks 1971 (als Singa pygmaea)]

Gibbaranea
Gibbaranea bituberculata (Struikknobbelspin) [Asís et al. 1994 (onvolwassen)]
Linyphiidae [Blösch 2000],[Asís et al. 1994],[Abraham 1982],[Lomholdt 1984]
(Hangmatspinnen)

voorkeurgroep [Asís et al. 1994]

Bolyphantes [Peeters et al. 2004+Woydak 1996+Lomholdt 1984 (als Bolyphaltes)]

Cercidia
Cercidia prominens [Danks 1971]

Floronia
Floronia bucculenta [Asís et al. 1994]

Microlinyphia
Microlinyphia pusilla (Kleine heidehangmatspin) [Asís et al. 1994]

Microneta
Microneta viaria [Asís et al. 1994]
Oxyopidae
Oxyopes
– Oxyopes heterophthalmus (Gutspalplynxspin) [Asís et al. 1994]

Salticidae [Asís et al. 1994]
(Springspinnen)


Pseudeuophrys
Pseudeuophrys erratica [Danks 1971 (als Euophrys erratica)]

Tetragnathidae
voorkeurgroep [Asís et al. 1994]

Pachygnatha [Asís et al. 1994]
Thomisidae [Asís et al. 1994],[Abraham 1982]
(Krabspinnen)

Synema
– Synema globosum (Blinkende krabspin) [Asís et al. 1994 (onvolwassen)]

Thomisus
Thomisus onustus (Bloemkrabspin) [Asís et al. 1994 (onvolwassen)]

Xysticus [Asís et al. 1994 (onvolwassen)]
Tabel 4-1: Prooisoorten in Nederland

Prooisoorten buiten Nederland:

Araneidae
(Kruisspinachtigen)

Larinioides
Larinioides sclopetarius [Asís et al. 1994]
Theridiidae
(Kogelspinnen)

Kochiura
Kochiura aulica [Asís et al. 1994 (als Anelosimus aulicus)]
Tabel 4-2: Prooisoorten buiten Nederland

5. PARASITAIRE RELATIES

In de literatuur worden de volgende in Nederland [Soortenregister] voorkomende soorten genoemd:

Chalcidoidae
(Bronswespen)

Eurytomidae
Eurytoma [Danks 1971]
Eurytoma nodularis , [Blösch 2000],[Peeters et al. 2004+Woydak 1996 (als Eurytoma rubicola)]

Torymus
Torymus armatus [Danks 1971 (als Diomorus armatus)]

Chrysididae
(Goudwespen)

Pseudomalus
Pseudomalus auratus [Peeters et al. 2004],[Asís et al. 1994],[Blösch 2000+Woydak 1996+Lomholdt 1984+Danks 1971 (als omalus auratus)]
Pseudomalus pusillus [Peeters et al. 2004],[Blösch 2000+Woydak 1996+Lomholdt 1984 (als omalus pusillus)]

Trichrysis (Drietandgoudwespen)

Trichrysis cyanea
[Peeters et al. 2004],[Blösch 2000],[Asís et al. 1994],[Woydak 1996],[Lomholdt 1984],[Danks 1971],[Tormos et al. 2005]
Ichneumonidae
(Sluipwespen)

Bathythrix
Bathythrix claviger [Danks 1971 (als Ischnurgops claviger)]
Bathythrix fragiIis [Danks 1971 (als Ischnurgops fragilis)]

Enclisis
Enclisis macilenta [Blösch 2000 (als Caenocryptus inflatus = Enclisis inflatus)],[Fitton 1982],[Danks 1971 (als Caenocryptus macilentus)]

Ephialtes
Ephialtes manifestator [Peeters et al. 2004]

Mastrus [Danks 1971]

Diptera
(Vliegen)

Sarcophagidae (Dambordvliegen)
Amobia
Amobia signata [Peeters et al. 2004+Woydak 1996+Lomholdt 1984 (als Pachyophthalmus signatus)],[Povolny 1997]

Tachinidae [Danks 1971]

Tabel 5-1: Parasitaire soortrelaties in Nederland

Parasitaire soorten buiten Nederland:

Chrysididae
(Goudwespen)

Chrysidea
Chrysis graelsii [Asís et al. 1994 (als Chrysis sybarita)]
Chrysidea pumila [Asís et al. 1994]
Ichneumonidae
(Sluipwespen)

Hoplocryptus
Hoplocryptus coxator [Blösch 2000 (als H. rubi )]
Tabel 5-2: Parasitaire soortrelaties buiten Nederland

6. HERKENNING

Lengte mannetjes: 7,5 – 10 mm
Lengte vrouwtjes: 9 – 12 mm

Genus

Het genus Trypoxylon is te herkennen aan:

1.  Voorvleugel: met één submarginaal cel [Klein 1999],[Jacobs 2007],[Dollfuss 1991]

Trypoxylon attenuatum ♀︎, Trypoxylon: voorvleugel met één submarginaal cel

2. Oog: binnenrand niervormig uitgesneden [Klein 1999],[Jacobs 2007],[Dollfuss 1991]

Trypoxylon attenuatum ♀︎, binnenrand ogen niervormig uitgesneden

3. Achterlijf: achterlijf zwart [Jacobs 2007][Dollfuss 1991]. Wesp geheel zwart [Klein 1999]

4. Achterlijf: naar verhouding zeer lang [Klein 1999],[Jacobs 2007],[Dollfuss 1991]
Het achterlijf steekt relatief ver uit onder de vleugels.

Trypoxylon attenuatum ♀︎, imago


exemplaar voor foto identificatie gevangen op 08-vii-2021, lengte ±12mm

Trypoxylon attenuatum ♀︎, imago
Trypoxylon attenuatum ♀︎, imago
Trypoxylon attenuatum ♀︎, imago
Trypoxylon attenuatum ♀︎, imago

1. Antenne met 12 segmenten [Bitsch 2021],[Klein 1999],[Jacobs 2007],[Dollfuss 1991]

Trypoxylon attenuatum ♀︎, antenne met twaalf segmenten

2. Achterlijf met 6 segmenten [Bitsch 2021],[Klein 1999],[Jacobs 2007],[Dollfuss 1991]

Trypoxylon attenuatum ♀︎, achterlijf met zes segmenten

KOP

1. Afstand tussen ogen op kruin (l1) groter dan afstand tussen ogen ter hoogte clypeus (l2) [Klein 1999],[Jacobs 2007],[Dollfuss 1991], verhouding 1,2-1,4 [Bitsch 2021]

Trypoxylon attenuatum ♀︎, afstand tussen ogen op kruin (l1) groter dan afstand tussen ogen ter hoogte clypeus (l2)

2. Voorhoofd (frons): zonder door lijsten begrensd schildachtig vlak [Bitsch 2021],[Jacobs 2007],[Dollfuss 1991]

Trypoxylon attenuatum ♀︎, voorhoofd zonder door lijsten begrensd schildachtig vlak

3. Voorhoofd: midden kiel zwak verhoogd boven antenne implanten, en profil geen duidelijke knik naar voorhoofd lijn [Bitsch 2021],[Jacobs 2007],[Dollfuss 1991]

Trypoxylon attenuatum ♀︎, midden kiel zwak verhoogd boven antennen inplanten, en profil geen duidelijke knik naar voorhoofd lijn

4. Clypeus: voorrand midden voorlob zwak uitgetrokken [Bitsch 2021],[Klein 1999],[Jacobs 2007],[Dollfuss 1991], met stompe, afgeronde [Klein 1999], zijhoeken [Jacobs 2007],[Dollfuss 1991], lob vrij smal [Bitsch 2021]

Trypoxylon attenuatum ♀︎, clypeus voorrand midden voorlob zwak uitgetrokken, met stompe zijhoeken

5. Occipitaallijst: onder niet verbreed [Bitsch 2021],[Klein 1999],[Jacobs 2007]

Trypoxylon attenuatum ♀︎, occipitaal kiel onder niet verbreed

6. Kop: bovenste deel achterhoofd spaarzaam aanliggend behaard [Jacobs 2007]

Trypoxylon attenuatum ♀︎, bovenste deel achterhoofd spaarzaam aanliggend behaard

BORSTSTUK

1. Bovenzijde borststuk (mesonotum): mat [Bitsch 2021],[Jacobs 2007],[Dollfuss 1991]

Trypoxylon attenuatum ♀︎, mesonotum mat

2. Pronotum: achterrand zwart [Bitsch 2021],[Klein 1999],[Dollfuss 1991]

Trypoxylon attenuatum ♀︎, achterrand pronotum zwart

3. Voorpoot: scheen (tibia) en tarsen zwart [Bitsch 2021],[Klein 1999],[Jacobs 2007],[Dollfuss 1991]

Trypoxylon attenuatum ♀︎, voorpoot scheen en tarsen zwart

4. Voorvleugel: submarginale cel met rechte of stompe uitwendige hoek [Bitsch 2021]

Trypoxylon attenuatum ♀︎, Voorvleugel: submarginale cel met rechte of stompe uitwendige hoek

ACHTERLIJF

1. Lengte tergum 1 ongeveer zo lang als gecombineerde lengte terga 2 en 3 [Bitsch 2021],[Klein 1999],[Jacobs 2007],[Dollfuss 1991], verhouding tussen lengte segment I en achterlijf = 3,0-5,0 [Bitsch 2021]

Trypoxylon attenuatum ♀︎, lengte tergum 1 ongeveer zo lang als gecombineerde lengte terga 2 en 3



Trypoxylon attenuatum ♂︎
Trypoxylon attenuatum ♂︎
Trypoxylon attenuatum ♂︎
Trypoxylon attenuatum ♂︎

1. Antenne met 13 segmenten [Bitsch 2021],[Klein 1999],[Jacobs 2007],[Dollfuss 1991]

Trypoxylon attenuatum ♂︎, antenne met dertien segmenten

2. Achterlijf met 7 segmenten [Bitsch 2021],[Klein 1999],[Jacobs 2007],[Dollfuss 1991]

Trypoxylon attenuatum ♂︎, achterlijf met zeven segmenten

KOP

1. Kop: Afstand ogen op kruin (l1) ongeveer even groot als de afstand tussen de ogen ter hoogte van clypeus (l2) [Bitsch 2021],[Klein 1999],[Jacobs 2007],[Dollfuss 1991], verhouding 1,4-1,7 [Bitsch 2021]

Trypoxylon attenuatum ♂︎, Afstand ogen op kruin (l1) ongeveer even groot als de afstand tussen de ogen ter hoogte van clypeus (l2)

2. Voorhoofd (frons): zonder door lijsten begrensd schildachtig vlak [Bitsch 2021],[Jacobs 2007],[Dollfuss 1991]

Trypoxylon attenuatum ♂︎, Voorhoofd (frons): zonder door lijsten begrensd schildachtig vlak

3. Voorhoofd: midden kiel zwak verhoogd boven antenne implanten, en profil geen duidelijke knik naar voorhoofd lijn [Bitsch 2021],[Jacobs 2007],[Dollfuss 1991]

Trypoxylon attenuatum ♂︎, Voorhoofd: midden kiel zwak verhoogd boven antenne implanten, en profil geen duidelijke knik naar voorhoofd lijn

4. Occipitaallijst: onder niet verbreed [Bitsch 2021],[Klein 1999],[Jacobs 2007],[Dollfuss 1991]

Trypoxylon attenuatum ♂︎, Occipitaallijst: onder niet verbreed
Trypoxylon attenuatum ♂︎, Occipitaallijst: onder niet verbreed

5. Kop: hypostomale brug longitudinaal gestreept [Bitsch 2021]

Trypoxylon attenuatum ♂︎, Kop: hypostomale brug longitudinaal gestreept

6. Antenne: aan einde nauwelijks verdikt [Dollfuss 1991]

Trypoxylon attenuatum ♂︎, Antenne: aan einde nauwelijks verdikt

7. Antenne: laatste lid zo lang als de vier voorgaande leden samen [Bitsch 2021],[Dollfuss 1991]

Trypoxylon attenuatum ♂︎, Antenne: laatste lid zo lang als de vier voorgaande leden samen

BORSTSTUK

1. Borststuk: bovenzijde (mesonotum) mat [Bitsch 2021],[Jacobs 2007],[Dollfuss 1991]

Trypoxylon attenuatum ♂︎, Borststuk: bovenzijde (mesonotum) mat

2. Pronotum: achterrand zwart [Bitsch 2021],[Klein 1999],[Jacobs 2007],[Dollfuss 1991]

Trypoxylon attenuatum ♂︎, Pronotum: achterrand zwart

3. Voorpoot: scheen (tibia) en tarsen zwart [Bitsch 2021],[Klein 1999],[Jacobs 2007],[Dollfuss 1991]

Trypoxylon attenuatum ♂︎, Voorpoot: scheen (tibia) en tarsen zwart

4. Voorvleugel: submarginale cel met rechte of stompe uitwendige hoek [Bitsch 2021]

Trypoxylon attenuatum ♂︎, Voorvleugel: submarginale cel met rechte of stompe uitwendige hoek

ACHTERLIJF

1. Lengte tergum 1 ongeveer zo lang als gecombineerde lengte terga 2 en 3 [Klein 1999],[Jacobs 2007],[Dollfuss 1991], soms iets minder [Dollfuss 1991], verhouding tussen lengte segment I en achterlijf = 3,0-5,0 [Bitsch 2021]

Trypoxylon attenuatum ♂︎, Lengte tergum 1 ongeveer zo lang als gecombineerde lengte terga 2 en 3

2. Genitaal: apicale deel parameren niet dieper gespleten dan haak van aedoeagus [Bitsch 2021],[Jacobs 2007], gonostyle slechts over 1/3 van zijn lengte gespleten [Klein 1999]

Trypoxylon attenuatum ♂︎, Genitaal: apicale deel parameren niet dieper gespleten dan haak van aedoeagus; gonostyle (rood) slechts over 1/3 van zijn lengte gespleten

3. Genitaal: basis parameren met lange rechte borstelharen [Jacobs 2007]



Literatuur

Abraham 1982 Abraham, R., 1982. Zur Biologie von Trypoxylon attenuatum Smith, 1851 und T. figulus (Linnaeus, 1758)(Hymenoptera: Sphecidae). Entomologische Mitteilungen aus dem Zoologischen Museum Hamburg.

Asís et al. 1994 Asís, J. D., Tormos, J., & Gayubo, S. F., 1994. Biological observations on Trypoxylon attenuatum and description of its mature larva and its natural enemy Trichrysis cyanea (Hymenoptera: Sphecidae, Chrysididae). Journal of the Kansas Entomological Society, 199-207.

Asís et al. 2007 Asís, J. D., Benéitez, A., Tormos, J., Gayubo, S. F., & Tomé, M. A. M., 2007. The significance of the vestibular cell in trap nesting wasps (Hymenoptera: Crabronidae): Does its presence reduce mortality?. Journal of insect behavior, 20, 289-305.

Bitsch 2021 Bitsch, J., 2021. Hyménoptères sphéciformes d'Europe: Volume 2, Systématique (2e partie) : Crabroninae, Dinetinae, Eremiaspheciinae & Mellininae. France: Faune De France.

Blösch 2000 Blösch, M. (2000). Die Grabwespen Deutschlands – Lebens‐weise, Verhalten, Verbreitung. 71. Teil. In Dahl, F.: Die Tierwelt Deutschlands. Begr.: 1925. – Keltern (Goecke & Evers). – 480 S. 341 Farbfotos. ISBN 3‐931374‐26‐2 (hardcover). DM 98,–. Zool. Reihe, 78: 353-353. https://doi.org/10.1002/mmnz.20020780208

Breugel 2014 Breugel, P. van., 2014. Gasten van bijenhotels. – EIS Kenniscentrum Insecten en andere ongewervelden & Naturalis Biodiversity Center, Leiden.

Danks 1971 Danks, H.V., 1971. Biology of some stem‐nesting aculeate Hymenoptera. Transactions of the Royal Entomological Society of London, 122.11: 323-395.

Dollfuss 1991 Dollfuss, H., 1991. Bestimmungsschlüssel der Grabwespen Nord-und Zentraleuropas. Stapfia, 24, 1-247.

Fitton 1982 Fitton, M. G., 1982. A catalogue and reclassification of the Ichneumonidae (Hymenoptera) described by CG Thomson.

Jacobs 2007 Jacobs, H.J., 2007. Die Grabwespen Deutschlands Ampulicidae. Sphecidae, Crabronidae–Bestimmungsschlüssel in Blank, SM & Taeger, A (Hrsg): Die Tierwelt Deutschlands und der angrenzenden Meeresteile nach ihren Merkmalen und nach ihrer Lebensweise, Hymenoptera III–Keltern, Goecke & Evers, 79: 1-207.

Klein 1999 Klein, W., 1996. De graafwespen van de Benelux. Jeugdbondsuitgeverij, 1-130. + Klein, W., 1999 De graafwespen van de Benelux: supplement. Jeugdbondsuitgeverij, 1-37.

Lomholdt 1984 Lomholdt, O., 1984. The Sphecidae (Hymenoptera) of Fennoscandia and Denmark. Fauna Entomologica Scandinavica, 4.1: 2.

Peeters et al. 2004 Peeters, T.M.J., C. van Achterberg, W.R.B. Heitmans, W.F. Klein, V. Lefeber, A.J. van Loon, A.A. Mabelis, H. Nieuwen-huijsen, M. Reemer, J. de Rond, J. Smit, H.H.W. Velthuis, 2004. De wespen en mieren van Nederland (Hymenoptera: Aculeata). – Nederlandse Fauna 6. Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, Leiden, knnv Uitgeverij, Utrecht & European Invertebrate Survey – Nederland, Leiden.

Povolny 1997 Povolny, D., 1997. The flesh-flies of Central Europe (Insecta, Diptera, Sarcophagidae). Spixiana Suppl., 24, 1-260.

Soortenregister Nederlands Soortenregister

Tormos et al. 2005 Tormos, J., Asís, J. D., Gayubo, S. F., Calvo, J., & Martín, M. A., 2005. Ecology of crabronid wasps found in trap nests from Spain (Hymenoptera: Spheciformes). Florida Entomologist, 88(3), 278-284.

Waarneming.nl Waarneming.nl

Woydak 1996 Woydak, H., 1996. Hymenoptera Aculeata Westfalica Familia: Sphecidae (Grabwespen), 3-135.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *