Caliadurgus fasciatellus (Tuinspinnendoder)♀︎

Zygiella x-notata (Venstersectorspin)

Laatst bijgewerkt: 15 oktober 2023


Algemeen

LOCATIE: Krimpen aan den IJssel, tuin

WAARNEMING:
2021-IX-08


Aan het eind van de dag rond 18:00 was dit spinnendoder vrouwtje Caliadurgus fasciatellus [1,2] druk ronddolend bij een stenen muurtje. Ze bleek een spin te hebben gevangen die rechts naast een plantenbak open en bloot op de grond lag. Na de spin te hebben gecontroleerd begon ze de omgeving in en om de plantenbak af te struinen. Dat ze hierbij op zeer verschillende locaties koos, bijvoorbeeld tussen stenen, en tussen de zijde van de plantenbak en de aarde erin, maakt het waarschijnlijk dat ze op zoek naar een geschikte plek voor een nest en niet een reeds gebouwd nest zocht.

Caliadurgus fasciatellus ♀︎, nest locatie onder plantenbak
Caliadurgus fasciatellus ♀︎, nest onder plantenbak wordt benaderd via achterzijde
Caliadurgus fasciatellus ♀︎ met gevangen Venstersectorspin (Zygiella x-notata)

Gedurende een krap uur zocht ze in hoog tempo allerlei gaten, spleten en ruimtes af. Binnen dat tijdsbestek had ze vijf keer contact met de spin.

TijdDuurContact moment
17:58:59
17:59:45
1m46s1e contact, de spin wordt lang getransporteerd via de rechterzijde van de plantenbak omhoog en weer naar beneden eindigend op steen aan onderkant van de stenen muur
18:03:37
18:04:12
35s2e contact, de spin wordt ongeveer 20 centimeter richting de rechterzijde van de plantenbak verplaatst
18:18:29
18:19:31
1m02s3e contact, de spin wordt lang transport via de rechterzijde van de plantenbak omhoog en terug naar waar het transport begon
18:20:11
18:20:42
31s4e contact, de spin kort getransporteerd via de rechterzijde van de plantenbak omhoog en terug naar waar het transport begon
18:22:00
18:25:50
3m50s5e en laatste contact, de spin wordt wederom via de rechterzijde van de plantenbak omhoog richting de stenen muur weggevoerd. De wesp verdween uit zicht onder de overhangende rand van de bak. Na ongeveer 4 minuten verscheen ze weer zonder spin.

Na vier minuten verscheen de wesp via de stenen achter de plantenbak. De ruimte tussen de achterkant van de plantenbak en het stenen muurtje bleek bewoond door een grote trechterspin-achtige wat een grappig situatie opleverde toen deze op een moment naar buiten kwam om poolshoogte te nemen maar bij het zien van de wesp direct weer terug trok in de veiligheid van de duisternis achter de bak. De wesp betrad die duisternis even later zonder enige twijfel.

Ik neem aan dat ze het nest achter of onder the bloembak in het zand tussen de tegels heeft gemaakt want de prooi is niet meer gezien, maar dit moet dan in het tijdsbestek van minder dan vier minuten zijn gebeurt wat mij erg kort lijkt. Normaal gesproken bestaat het nest uit een nestgang van 2 cm lengte eindigend in een broedcel waarbij de gang wordt opgevuld en afgesloten met zand [3].

Na nog 15 minuten rondgehangen te hebben is ze weggevlogen en niet meer teruggekomen.

Caliadurgus fasciatellus ♀︎ met gevangen Venstersectorspin (Zygiella x-notata)
Caliadurgus fasciatellus ♀︎

Tijdens het transport werd de spin voornamelijk aan de cephalothorax-gaster verbinding vastgehouden.

Caliadurgus fasciatellus ♀︎ met gevangen Venstersectorspin (Zygiella x-notata)
Caliadurgus fasciatellus ♀︎ met gevangen Venstersectorspin (Zygiella x-notata)
Caliadurgus fasciatellus ♀︎ met gevangen Venstersectorspin (Zygiella x-notata)
Caliadurgus fasciatellus ♀︎ met gevangen Venstersectorspin (Zygiella x-notata)

Op sommige van de foto’s lijkt het alsof een heup wordt gemanipuleerd.

Caliadurgus fasciatellus ♀︎ met gevangen Venstersectorspin (Zygiella x-notata)
Caliadurgus fasciatellus ♀︎ met gevangen Venstersectorspin (Zygiella x-notata)

De volledig verlamde prooi werd altijd op haar rug of zij gepositioneerd open en bloot op de grond achtergelaten wanneer de wesp elders was. Ze was compleet; geen van de poten was geamputeerd.

Venstersectorspin (Zygiella x-notata) gevangen door Caliadurgus fasciatellus ♀︎
Venstersectorspin (Zygiella x-notata) gevangen door Caliadurgus fasciatellus ♀︎
Venstersectorspin (Zygiella x-notata) gevangen door Caliadurgus fasciatellus ♀︎

Caliadurgus fasciatellus prooien bestaan uit diverse Araneidae [3,4], maar ik heb geen directe referenties naar Zygiella x-notata kunnen vinden.


Literatuur

1 Nederlands Soortenregister

2 NIEUWENHUIJSEN, Hans. De spinnendoders van Nederland (Hymenoptera: Pompilidae). Jeugdbondsuitgeverij, 2008.

3 Peeters, T.M.J., C. van Achterberg, W.R.B. Heitmans, W.F. Klein, V. Lefeber, A.J. van Loon, A.A. Mabelis, H. Nieuwen-huijsen, M. Reemer, J. de Rond, J. Smit, H.H.W. Velthuis, 2004. De wespen en mieren van Nederland (Hymenoptera: Aculeata). – Nederlandse Fauna 6. Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, Leiden, knnv Uitgeverij, Utrecht & European Invertebrate Survey – Nederland, Leiden.

4 KURCZEWSKI, Frank E.; KIERNAN, Diane H. Analysis of spider wasp host selection in the eastern Great Lakes Region (Hymenoptera: Pompilidae). Northeastern Naturalist, 2015, 22: 1-88.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *