1. VERSPREIDING
Ichneumon xanthorius [1,2,3,4,5] is een vrij algemene wesp en komt voor door heel Nederland [2].
In sommige literatuur wordt de soort aangeduid met haar oude naam Amblyteles equitatorius.
2. GEDRAG
2.1. ACTIVITEIT
De soort is actief van april tot augustus met een piek voor de mannetjes in juni en juli, en voor de vrouwtjes in april en mei [2].
2.2. ONTWIKKELING
De soort overwinterd als rups en heeft mogelijk meer generatie per jaar [6]. De rupsen verpoppen in de grond in mei [6].
De ontwikkeling duurt gemiddeld 30 dagen voor vrouwtjes en 26 dagen voor mannetjes [6].
3. PARASITAIRE RELATIES
I. xanthorius is een polyfage [6] endoparasitoïde op motten uit de Noctuidae familie [6], vooral cocons in de grond [6], van de volgende in Nederland voorkomende [7] soorten:
| Uilen (NOCTUIDAE) | –Noctua comes [6] –Noctua fimbriata [6] –Xestia baja [6] –Xestia ditrapezium [6] –Xestia stigmatica (syn. X. rhomboidae [8]) [6] –Xestia trianglum [6] |
De volgende gastheren zijn waargenomen in de tuin:
| Uilen (NOCTUIDAE) | –Volgeling (Noctua comes) [6] |
4. IDENTIFICATIE
Het is een grote wesp met een lengte van 15 mm
(verschillende internet sites geven een lengte van 15mm voor de mannetjes en vrouwtjes. De lengte van het vrouwtje wordt vermeld als 13 – 14 mm in de Perkins sleutel [4] ).
De kenmerken van I. xanthorius zijn [4]:
Vrouwtjes
1. Kaak met één tand
2. Thyridia kort en als dunne overdwarse band
3. Gastrocoelus vrij groot, breedte minstens even groot als afstand tussen de gastrocoeli
4. Tergieten 5, 6 en 7 met gele markering
5. Tergieten 1 tot 4 met brede gele band aan onderrand
7. Coxa achterpoot met gele vlek bovenop
8. Dij (femur) achterpoot zwart
9. Kop met slapen sterk vernauwd achter ogen
Mannetjes
1. Smalle soort
2. Postpetiole, bovenstuk van het 1e tergiet, geel
3. Achterpoot coxa met een gele vlek op bovenzijde
4, Achterpoot breed en fors gevormd [5]
5. Dij, femur, achterpoot geel met onderste helft zwart
6. Scheen, tibia, achterpoot met zwarte onderrand
7. Clypeus met stompe rand
Literatuur
1 Nederlands Soortenregister2 BROAD, Gavin. Identification key to the subfamilies of Ichneumonidae (Hymenoptera). Natural History Museum, London, 2011.
3 PERKINS, James F. Hymenoptera: Ichneumonoidea, Ichneumonidae, key to subfamilies and Ichneumoninae.
4 PERKINS, John Frederick. Hymenoptera, Ichneumonoidea: Ichneumonidae I.[and] Ichneumoninae II, Alomyinae, Agriotypinae and Lycorininae.
5 Albert de Wilde, Insecten fotosite ahw.me, Wespen
6 HINZ, Rolf; HORSTMANN, Klaus. Über Wirtsbeziehungen europäischer Ichneumon-Arten.
7 Vlinderstichting.nl, "Vlinders", De Vlinderstichting
8 www.lepiforum.de
