Officiële naam

Synoniemen

Nitela borealis ^{[Soortenregister]}

geen

zie meer op: www.gbif.org

Etymologie:

borealis

Latijn: noordelijk

INHOUD

1. Verspreiding
2. Gedrag
3. Plant relaties
4. Prooi relaties
5. Parasitaire relaties
6. Herkenning

1. VERSPREIDING

Nitela borealis is een zeldzame ^{[Waarneming.nl]} graafwesp (SPHECIFORMES) die door heel Nederland voorkomt ^{[Peeters et al. 2004]}.

2. GEDRAG

2.1. ACTIVITEIT

Nitela borealis is actief van half mei tot begin oktober ^{[Peeters et al. 2004]}.

2.2. ONTWIKKELING

Nest

Nesten worden gemaakt in merg-achtige planten, oude kevergangen, in dood hout, stronken en palen ^{[Peeters et al. 2007],[Blösch 2000],[Bitsch 2022]}. Daarnaast zijn nesten ook gevonden in galwesp gallen van Diplolepis rosae ^{[Bitsch 2022]}.

Nesten bestaan uit zo’n vijf cellen die worden afgegrensd met wanden van plantenmateriaal, en gevuld met ongeveer dertig prooidieren per cel ^{[Blösch 2000]}.
Prooidieren bestaan uit onvolwassen Stofluizen (PSOCODEA) ^{[Blösch 2000]}.

Bijenhotel

De soort is actief op het bijenhotels waarin ze nestelen ^{[Breugel 2014], [eigen waarneming]}, met een voorkeur voor kleine gaten.

*Nitela borealis* ♀︎, met *psocoptera sp.*

3. PLANT RELATIES

3.1. HOUTSOORTEN

In de literatuur worden de volgende houtsoorten genoemd als medium waarin de wesp haar nest maakt:

BETULACEAE (Berkenfamilie)	Betula (Berk) ^{[eigen waarneming (boorgat in nesthulp)]}
ONAGRACEAE (Teunisbloemfamilie)	Chamaenerion – Chamaenerion angustifolium (Wilgenroosje) ^{[Lomholdt 1984]}
ROSACEAE (Rozenfamilie)	Rubus – Rubus idaeus (Framboos) ^{[Lomholdt 1984]}
URTICACEAE (Brandnetelfamilie)	Urtica – Urtica dioica (Grote brandnetel) ^{[Lomholdt 1984]}

Tabel 3.1-1: houtsoorten gebruikt als nest substraat

3.2. VOEDSELPLANTEN

In de literatuur worden de volgende planten soorten en groepen genoemd:

–

Tabel 3.2-1: Voedselplanten in Nederland

4. PROOI RELATIES

Nimfen van stofluizen (PSOCODEA) worden gebruikt als voedsel voor de larven.

In de literatuur worden de volgende in Nederland ^[^{Soortenregister}^] voorkomende soorten genoemd:

PSOCOPTERA
(Stofluizen) ^{[Peeters et al. 2004],[Blösch 2000]}

–

Tabel 4-1: Prooisoorten in Nederland

Prooisoorten buiten Nederland:

–

Tabel 4-2: Prooisoorten buiten Nederland

5. PARASITAIRE RELATIES

In de literatuur worden de volgende in Nederland ^{[Soortenregister]} voorkomende soorten genoemd:

COLEOPTERA (Kevers)	RIPIPHORIDAE (Waaierkevers) Macrosiagon – Macrosiagon sp. ^{[Heitmans 1994]}
HYMENOPTERA (Wespen)	EURYTOMIDAE (Kraagwespen) Eurytoma – Eurytoma rubicola ^{[Lomholdt 1984]}

Tabel 5-1: Parasitaire soortrelaties in Nederland

Parasitaire soorten buiten Nederland:

–

Tabel 5-2: Parasitaire soortrelaties buiten Nederland

6. HERKENNING

Lengte mannetje 3-4 mm
Lengte vrouwtje 3-4,5 mm

Genus

Het genus Nitela is te herkennen aan:

1. Kleine zwarte soorten^{[Jacobs 2007],[Klein 1999],[Dollfuss 1991]}

2. Voorvleugel: met één submarginaal cel^{[Jacobs 2007],[Klein 1999],[Dollfuss 1991]}

*Nitela borealis* ♂︎, voorvleugel met 1 submarginaal cel

*Nitela borealis* ♂︎, één submarginaal cel in voorvleugel

3. Achtervleugel: zonder duidelijke aders^{[Jacobs 2007],[Klein 1999],[Dollfuss 1991]}

*Nitela borealis* ♀︎, beadering achtervleugel onduidelijk

4. Kop: binnenoogranden niet uitgerand, naar boven convergerend^{[Jacobs 2007],[Klein 1999],[Dollfuss 1991]}

*Nitela borealis* ♂︎, ogen convergeren naar boven

5. Kop: antennes zeer laag op de kop ^{[Dolfuss 1991]}

*Nitela borealis* ♂︎, antennen zeer laag in het gezicht

KOP

1. Kop: vertex voor ocellen, mesonotum en scutellum gepuncteerd^{[Klein 1999],[Dollfuss 1991]}

Nitela borealis ♂︎, voorhoofd (frons) voor ocellen gepuncteerd

2. Kop: onderste ingedrukte deel voorhoofd met dicht witte beharing ^{[Jacobs 2007]}

*Nitela borealis* ♂︎, onderste ingedrukte deel frons met dichte witte beharing

3. Kop: clypeus met sterk ontwikkelde midden kiel die voorrand bijna bereikt ^{[Dollfuss 1991]}

*Nitela borealis* ♂︎, clypeus met sterk ontwikkelde middenkiel

*Nitela borealis* ♂︎, clypeus met sterk gevormde midden kiel

4. Kop: clypeus met 3 duidelijke tanden ^{[Dollfuss 1991]}

*Nitela borealis* ♂︎, Clypeus met 3 duidelijke tanden

5. Kop: wangen (gena) zeer fijn en dicht gestreept, tussen de strepen praktisch geen tussenruimte en punctering ^{[Jacobs 2007]}

*Nitela borealis* ♀︎, wangen (gena) zeer dicht gestreept

BORSTSTUK

1. Borststuk: mesonotum gepuncteerd^{[Jacobs 2007],[Klein 1999],[Dollfuss 1991]}

*Nitela borealis* ♂︎, Vertex, mesonotum en scutellum gepuncteerd

2. Borststuk: propodeum rugveld glad met vertakte lengtekielen^{[Jacobs 2007],[Klein 1999],[Dollfuss 1991]}, bij sommige exemplaren deels net-achtig^{[Dollfuss 1991]}

3. Borststuk: propodeum rugveld en ruimte tussen de lengtekielen glanzend^{[Jacobs 2007],[Klein 1999],[Dollfuss 1991]}, min of meer oneven, zelden duidelijk grof getekend^{[Jacobs 2007],[Dollfuss 1991]}