1. VERSPREIDING

T. cyanea ^{[Soortenregister]} is een algemeen voorkomende wesp door heel Nederland ^{[Waarneming.nl]}. In de tuin is het een vaste gast die elk jaar in kleine aantallen aanwezig is.

2. GEDRAG

2.1. VLIEGTIJD

De soort is actief tussen april en oktober ^{[Waarneming.nl]}.

2.2. ONTWIKKELING

Zoals alle goudwespen is ook deze soort een parasiet. In de tuin parasiteert ze in ieder geval op Trypoxylon graafwespen die in het bijen hotel nestelen en daar zijn ze dan ook het vaakst te vinden.

De larven zijn parasitoïden wat wil zeggen dat ze hun gastheer opeten. 

3. IDENTIFICATIE

Het is een kleine wesp van 4 – 8 mm ^{[Paukkunen et al. 2015]}.

De kenmerken van de soort zijn ^{[Paukkunen et al. 2015]}:

1. Antenne scapus aansluiting ligt diep in frons
2. Kiel (carina) op voorhoofd (frons)

3. Tergum 3 achterrand als drietand, tanden kunnen klein zijn

4. Kleine zwarte vlekken op sterniet II

5. Ader marginale cel recht en loopt door tot aan vleugel rand

6. Lichaam metallic blauw-groen
7. Mannetjes hebben soms zwarte rug of zijn zelden vrijwel helemaal zwart

4. PARASITAIRE RELATIES

Trichrysis cyanea is een parasitoïde parasiet op de volgende soorten in Nederland ^{[Soortenregister]}:

• Trypoxylon figulus ^{[Paukkunen et al. 2015],[Tormos et al. 1996],[Paern et al. 2015],[Peeters et al. 2004]}
• Trypoxylon attenuatum ^{[Peeters et al. 2004],[Blösch 2000],[Asís et al. 1994],[Woydak 1996],[Lomholdt 1984],[Danks 1974],[Tormos et al. 2005]}

Trichrysis cyanea wordt geparasiteerd door de volgende soorten in Nederland ^{[Soortenregister]}:

• Hoplocryptus confector ^{[Schwarz 2007]}

---

Literatuur

^{Asís et al. 1994} Asís, J. D., Tormos, J., & Gayubo, S. F., 1994. Biological observations on Trypoxylon attenuatum and description of its mature larva and its natural enemy Trichrysis cyanea (Hymenoptera: Sphecidae, Chrysididae). Journal of the Kansas Entomological Society, 199-207.

^{Blösch 2000} Blösch, M., 2000. Die Grabwespen Deutschlands – Lebens‐weise, Verhalten, Verbreitung. 71. Teil. In Dahl, F.: Die Tierwelt Deutschlands. Begr.: 1925. – Keltern (Goecke & Evers). – 480 S. 341 Farbfotos. ISBN 3‐931374‐26‐2 (hardcover). DM 98,–. Zool. Reihe, 78: 353-353. https://doi.org/10.1002/mmnz.20020780208

^{Danks 1971} Danks, H.V., 1971. Biology of some stem‐nesting aculeate Hymenoptera. Transactions of the Royal Entomological Society of London, 122.11: 323-395.

^{Lomholdt 1984} Lomholdt, O., 1984. The Sphecidae (Hymenoptera) of Fennoscandia and Denmark. Fauna Entomologica Scandinavica, 4.1: 2.

^{Paern et al. 2015} Paern, M., Soon, V., Vallisoo, T., Hovi, K., & Luig, J., 2015. Host specificity of the tribe Chrysidini (Hymenoptera: Chrysididae) in Estonia ascertained with trap-nesting. European Journal of Entomology, 112(1), 91-99.

^{Paukkunen et al. 2015} Paukkunen, J., Berg, A., Soon, V., Ødegaard, F., & Rosa, P., 2015. An illustrated key to the cuckoo wasps (Hymenoptera, Chrysididae) of the Nordic and Baltic countries, with description of a new species. ZooKeys, (548), 1.

^{Peeters et al. 2004} Peeters, T.M.J., C. van Achterberg, W.R.B. Heitmans, W.F. Klein, V. Lefeber, A.J. van Loon, A.A. Mabelis, H. Nieuwen-huijsen, M. Reemer, J. de Rond, J. Smit, H.H.W. Velthuis, 2004. De wespen en mieren van Nederland (Hymenoptera: Aculeata). – Nederlandse Fauna 6. Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, Leiden, knnv Uitgeverij, Utrecht & European Invertebrate Survey – Nederland, Leiden.

^{Schwarz 2007} Schwarz, M., 2007. Revision der westpaläarktischen Arten der Gattung Hoplocryptus Thomson (Hymenoptera, Ichneumonidae). na.

^{Soortenregister} Nederlands Soortenregister

^{Tormos et al. 1996} Tormos, J., Asis, J. D., Gayubo, S. F., & Mingo, E., 1996. Description of the mature larvae of Chrysis gracillima and Omalus biaccinctus and new data on the biology of Trichrysis cyanea (Hymenoptera: Chrysididae). Florida Entomologist, 56-56.

^{Tormos et al. 2005} Tormos, J., Asís, J. D., Gayubo, S. F., Calvo, J., & Martín, M. A., 2005. Ecology of crabronid wasps found in trap nests from Spain (Hymenoptera: Spheciformes). Florida Entomologist, 88(3), 278-284.

^{Waarneming.nl} Waarneming.nl

^{Woydak 1996} Woydak, H., 1996. Hymenoptera Aculeata Westfalica Familia: Sphecidae (Grabwespen), 3-135.

Citatie

Krischan, O.R., 2025. Trichrysis cyanea. Kerfdier, www.kerfdier.nl. Geraadpleegd op 12 juli 2025.

Wijzigingshistorie...