laatst bijgewerkt: 23/12/2015

---

Een tijdje terug ben ik begonnen met wat rupsen op kweek te zetten, zie hier.

Deze post geeft een overzicht van de kweek tot nu toe.

kweek materiaal

De kweek bestond uit:

• Pot 1 met Kattenkruid
  3 Muntvlinders: 1x derde instar (rups M1) en 2x vierde instar (rupsen M2 en M3)
  1x derde instar Agaatvlinder (rups A1)
  1x 1e instar Agaatvlinder (rups A3)
  1x 4e instar Agaatvlinder (rups A4)
• Pot 2 met Munt
  1x eerste instar Agaatvlinder (rups A2)
• een rups op brede Lathyrus

Ondertussen is er nog een aquarium met 3 Groot koolwitje rupsen bijgekomen die ook al weer zijn verpopt, zie hier.

De potten hebben vanaf 27 oktober in eerste instantie buiten gestaan. Vanaf 15 november heb ik ze in huis geplaatst waar een hogere en constantere temperatuur is dan buiten. Dit heeft mogelijk de groeisnelheid beinvloed, in welke mate heb ik niet direkt onderzocht.

De Groot koolwitjes waren al vijfde instars toen ik ze op 4 december aantrof. Ze hebben daarna alleen in huis gestaan en zijn na 2 dagen verpopt.

Pot 1 bevatte eerst een Kattenkruid plant. Nadat die grotendeels op was en verdord heb ik die vervangen door Munt.

Pot 2 heeft altijd munt bevat. De plant is een keer vervangen.

De planten hebben het moeilijk met de combinatie vraat en droge klimaat in huis. Dagelijks een beejte sproeien en voldoende vochtige aarde is belangrijk, alsmede voldoende licht.

Als de blaadjes een beetje gelig worden zullen de rupsen het niet meer eten, dus de plant moet goed in de gaten gehouden worden dat het nog voldoende voedingswaarde biedt.

 

agaatvlinders

De kweek van de Agaatvlinders gaat voorspoedig.

Rups 1

Deze rups heeft inmiddels de hele metamorfose doorlopen en is vlinder geworden, zie hier.
De vlinder zit nu in de kweekkooi, zie ook hier. Hopelijk kan ik hem in leven houden en proberen door te kweken op moment dat de andere Agaatvlinders uitkomen.

(mm)	instar 1	instar 2	instar 3	instar 4	instar 5
Lengte	–	–	?	?	? – 45
Kop breedte	–	–	?	?	±4
Kleur	–	–	geel-grasgroen	grasgroen	bruin

De rups is meegelift op de voedselplant voor de Muntvlinders. In eerste instantie had ik geen echte interesse omdat het een onduidelijke instar was. Nadat ik kon zien om welke vlinder het ging en ik er meer rupsen van had werd deze rups interessant.

De rups is binnengekomen als derde instar (alle propoten aanwezig).

De rups was tot de vierde instar groen. Na vervelling was de vijfde instar bleek geel bruin wat ongeveer een dag heeft geduurd.

Rups 2

Deze rups is inmiddels het pop stadium ingegaan, zie hier.

De rups heb ik als eerste instar gevonden op Munt, op 27 oktober, zie hier.

(mm)	instar 1	instar 2	instar 3	instar 4	instar 5
Lengte	±0,3 – 0,5	±0,6 – 0,8	±0,9 (?) – 15	±15 – 25	±28 – 45
Kop breedte	±0,2	?	±1	±1,8	±3,6
Kleur	geel-groen	geel-groen	geel-grasgroen	grasgroen	bruin

Rups 3

De rups is ondertussen het pop stadium ingegaan, zie hier.

De rups heb ik als eerste instar gevonden op Kattenkruid, op 8 november, zie hier.

(mm)	instar 1	instar 2	instar 3	instar 4	instar 5
Lengte	±0,3 – ?	?	?	? – 32	±30 – 40
Kop breedte	±0,2	?	±1	±1,8	±3,6
Kleur	geel-groen	?	?	bruin	bruin

Rond de tijd om te verpoppen zat de rups vaak in en ter hoogte van de grond in de pot rond te hangen. Zat op een gegeven moment in de aarde maar ongeveer 1 cm van achterlijf stak uit. Is vlak voor vervellen naar nieuwe plant verhuisd die ik in de kooi had geplaatst en is daar de grond in gegaan. Daarbij stak de kop en ongeveer 1 cm van lijf uit. ’s nachts heeft de rups duidelij nog gegeten en gepoept. ’s ochtends was de rups de aarde in gekropen.

Omdat de rups niet aan het oppervlak zat heb ik hem om de diepte te bepalen opgegraven. De rups zat een paar cm onder het oppervlak.

Rups 4

Rups 4 is ondertussen helaas overleden, zie hier.

De rups heb ik als eerste instar gevonden op Canarische rolklaver, op 23 november, zie hier

(mm)	instar 1	instar 2	instar 3	instar 4 (✝)	instar 5
Lengte	–	–	–	? – 18 – 28	–
Kop breedte	–	–	–	±1,8	–
Kleur	–	–	–	groen➔roze/beige	–

Na 4 dagen begon de rups te verkleuren richting bruin. Na een week vertoonde deze rups vreemd gedrag. Hij lag vaak op de bodem van de kooi verstopt onder de rand van de plantenpot of onder een blaadje of zwierf door de pot. Omdat ik hem ongeveer gelijktijdig had gevonden met de herondekking van rups 3 die ongeveer even groot was kon ik duidelijk zien dat rups 4 achter bleef in ontwikkeling. De kleur werd bleker en meer roze met lichte vlekken op met name midden en achterlijfpunt. De rups werd steeds slomer en lag alleen maar, op een gegeven moment alleen nog op de zij. Bij aanraking bleek dat de rups zijn achterlijf niet meer kon bewegen, alleen echte poten, kop en thorax segmenten. Uiteindelijk heb ik hem gedood omdat er vrijwel geen leven meer in zat en helemaal slap was.

 

Muntvlinders

Rups M1

Deze rups heeft zich inmiddels ingesponnen in de wand van het kweeknet en is er tot nu toe niet meer uitgekomen.

Deze rups heb ik gevangen als 2e instarop Kattenkruid. Het zat daar in een nestje in de top van een plant.

(mm)	instar 1	instar 2	instar 3	instar 4	instar 5
Lengte	–	–	11	–	–
Kop breedte	–	–	±0,5	–	–
Kleur	–	–	grijsgroen	–	–

 

rups m2 en M3

Wat er met deze rupsen is gebeurt is niet helemaal duidelijk. Ik had de kweekpotten eerst buiten staan en toen is hun pot door de wind omvergeblazen en gebroken. Mogelijk hebben ze de benen genomen want ik heb ze niet meer kunnen vinden, ook niet in de grond van plantenpot. Wellicht zitten ze tussen de plantwortels, wat het enige plekje is waar ik niet bij kon (dieper dan 5 cm).

Rups M2

Deze rups heb ik gevangen om te kunnen volgen. De rups was al aan het verkleuren naar roodbruin.

(mm)	instar 1	instar 2	instar 3	instar 4	instar 5
Lengte	–	–	–	? – 14 – 21	–
Kop breedte	–	–	–	±1	–
Kleur	–	–	–	grijsgroen ➔ roodbruin	–

Rups M3

Deze rups heb ik per ongeluk gevangen bij het verzamelen van kopschildjes uit rupsenestjes. De rups was al aan het verkleuren naar roodbruin.

(mm)	instar 1	instar 2	instar 3	instar 4	instar 5
Lengte	–	–	–	? – 14 –	–
Kop breedte	–	–	–	±1	–
Kleur	–	–	–	grijsgroen ➔ roodbruin	–

 

Rups in brede lathyrus

Speciaal voor deze rups had ik een kweekzak gekocht, maar helaas… voordat de zak binnen was heeft de rups zich verplaatst en heb ik hem niet meer kunnen vinden. Heb nog wel het verlaten nestje gevonden en daar zat een kopschildje in, zie hier.

 

Groot Koolwitjes

De koolwitjes poppen zijn alle drie nog in leven, dus ook deze kweek verloopt vooralsnog voorspoedig. Twee koolwitjes hebben zich vastgehecht aan de wand van het aquarium. De derde lag los op de bodem, deze fotografeer ik nu iedere dag om de verandering vast te leggen.

---

---

Literatuur

¹ Nederlands Soortenregister